جرثقیل

در این مقاله قصد داریم مطالبی را در مورد جرثقیل و کاربردهای آن با شما به اشتراک بگذاریم.
جرثقیل یک واژه عربی و متشکل از دو بخش جرّ و ثَقیل است که بخش اول (جرَّ) به معنای کشیدن چیزی به سمت خود و بخش دوم (ثَقیل) به معنای سنگین است.

جرثقیل یک سازه فلزی و مکانیکی می باشد که در جابجایی و بالابردن و یا پایین آوردن اجسام استفاده می شود.
جرثقیل بر اساس مکانیزم قرقره و طناب عمل کرده و به واسطه قدرتی که در جابجایی ایجاد می کند امکان حمل وسایل سنگین را فراهم می سازد.
در گذشته به دانشی که در آن قواعد برداشتن و کشیدن اشیاء سنگین بررسی می شده، جرثقیل گفته می شده که بعدا برروی دستگاه هایی که اشیاء سنگین را جابه جا می کردند این نام را نهادند.
معادل فارسی جرثقیل، سنگین بَر یا گرانبَر است.
استفاده از جرثقیل از زمان های بسیار دور نیز شایع بوده و بشر برای آسان تر شدن جابه جایی اشیاء سنگین، از جرثقیل یا سنگین بر استفاده می کرده.
شادوف، نمونه ای از جرثقیل های اولیه است که حدود 4000 سال قبل در تمدن مصر برای جابه جایی آب از آن استفاده می شده.
شادوف یا همان جرثقیل اولیه تشکیل شده از سه بخش:
1 تکیه گاه افقی
2 تکیه گاه عمودی
1 بازوی گردان
بوده.

جرثقیل ها انواع مختلفی دارند. نمونه های مرسوم جرثقیل ها عبارتنداز:

جرثقیل برجی( تاورکرین):
جرثقیل های برجی یا تاورکرین در پروژه های عمرانی و ساختمان های مرتفع بیشتر مورد استفاده قرار میگیرند و توانایی جابه جایی اجسام بسیار سنگین را دارند.جرثقیل برجی معمولا در صنایع و نیروگاه ها، ساختمان های بلند، پل سازی و سد سازی استفاده می شود و دارای انواع مختلفی از جمله خود نصب شونده، لوفینگ جیب، سرچکشی و دریک است و در دو دسته ثابت و متحرک قرار دارند. جرثقیل برجی ثابت برای استفاده روزانه از این دستگاه است و افزایش ارتفاع این جرثقیل ها محدود است ولی جرثقیل برجی متحرک شعاع گسترده تری داشته و این امکان را به شما می دهد که در قسمت های مختلف پروژه از آن استفاده کنید. جرثقیل های برجی متحرک خود به سه بخش جادهای، شناور و ریلی تقسیم می شوند که هر کدام مزایا و معایبی دارند.

جرثقیل سیارکارگاهی:
جرثقیل سیار به دو صورت ثابت و سیار عمل میکند. به صورت ثابت با نصب جک( کفی یا بدون کفی، خودروبر و...) و یا به صورت سیار و کارگاهی (با بار). جرثقیل های سیار یا همان کارگاهی اجسام را به صورت عمود بلنده کرده و جابه جا می کنند و در اماکن صنعتی برای جانمایی اجسام سنگین از این نوع جرثقیل استفاده می کنند. جرثقیل های کارگاهی متشکل از شاسی و جک هیدرولیک هستند.

جرثقیل سقفی:
جرثقیل سقفی در سالن های صنعتی و تولیدی و در سالن های انبار مورد استفاده و در ارتفاع نصب می شود و به دو شکل جرثقیل سقفی تک پل و جفت پل مورد استفاده قرار می گیرد. جرثقیل های تک پل به دلیل کوچک بودن، برای فضاهای کوچک مورد استفاده قرار می گیرند و طی مدت زمان بیشتری اجسام را جابه جا می کنند. اما جرثقیل های سقفی دو پل برای مراکز و فروشگاه های بزرگ مناسب هستند. جرثقیل های سقفی دارای شش حرکت بالا، پایین، چپ، راست، جلو و عقب است که عمدتا برای جابه جایی اجسام و ماشین آلات و یا برای جابه جایی اجسام سنگین جهت تعمیرات استفاده می شود.

جرثقیل دروازه ای:

جرثقیل دروازه ای به دو صورت دروازه ای ونیم دروازه ای و در دو نوع سازه تک پل یا دو پل ساخته می شوند. جرثقیل های دروازه ای در واقع همان جرثقیل های سقفی هستند که دارای یک یا دو پایه بلند هستند. تفاوت جرثقیل دروازه ای تک پل و دو پل نیز مانند جرثقیل سقفی تک و دو پل است. جرثقیل های دروازه ای تک پل بیشتر برای اجسامی با وزن زیر 10 تن و دهانه کمتر از 20 متر استفاده می شوند و جرثقیل های دروازه ای دو پل برای اجسام بالای 5 تن و دهانه کمتر از 12 متر استفاده می شوند.

جرثقیل بازویی:
جرثقیل های بازویی نیز به دو صورت دیواری و ستونی قابل استفاده هستند.
این نوع جرثقیل ها قابلیت چرخش از 180 تا 360 درجه و بارگیری اشیائی با وزن 10 تن را دارند و در محیط های کاری و فضای باز مورد استفاده قرار میگیرند.

جرثقیل آویز:

این نوع جرثقیل همان جرثقیل سقفی تک پل بوده که می توانید در مکانهایی که با محدودیت ارتفاع مواجه هستید از جرثقیل های آویز استفاده کنید. این نوع جرثقیل ها ظرفیت 5 تن تا 10 تن را دارند.

جرثقیل های خاص:

جرثقیل های خاص ترکیبی از جرثقیل های قبلی هستند و در موارد خاص مانند پشته کردن و ... استفاده می شوند. این نوع جرثقیل ها خارج از استاندارد و با توجه به نیاز و فرمان کارفرما طراحی و ساخته می شوند.

به طور کلی جرثقیل های تک پل به دلیل حجم کمتر و نصب راحت تر و ساخت سریع تر، محبوب تر و مرسوم تر هستند.

یکی از اجزای تشکیل دهنده جرثقیل طنابی است که به وسیله آن و با کمک بازوی جرثقیل و قرقره، اشیاء را به بالا می کشانیم. این طناب ها بسته به نوع فعالیت، از جنس های مختلفی ساخته می شوند که عبارتند از طناب سیمی، نایلون، پلی استر، الیاف مصنوعی، زنجیر ساخته شده از الیاف فولادی، طناب فیبری طبیعی و مصنوعی و ...